تأثیر تغییر غلظت دی‌اکسیدکربن اتمسفر محیط کشت درون‌شیشه‌ای بر خصوصیات رشدی و پتانسیل ‏فتوسنتزیِ ارکیده خربقی معمولی‎ ‎‏(‏Epipactis veratrifolia‏)‏

ارکیده خربقی معمولی از ارکیده­های خاک­رست و بومی مناطق معتدل ایران است و پتانسیل بالقوه­ای جهت اصلاح برای مصارف زینتی دارد. هرچند تکثیر درون‌شیشه­ای این گیاه قبلاً بررسی شده است، اما مطالعه عوامل مؤثر بر رشد و فتوسنتز این گونه در شرایط کنترل‌شده درون‌شیشه­ای ضروری می­باشد. در تحقیق حاضر گیاهچه­های سه برگچه­ای در ظروف شیشه­ای حاوی محیط کشت تغییر یافته فاست مایع به همراه پرلیت استریل (جهت استقرار) کشت شدند. جهت حذف CO2 از ویال‌های شیشه­ای حاوی سه میلی­لیتر KOH با غلظت اشباع و جهت افزایش CO2 از ویال‌های حاوی سه میلی­لیتر مواد آزادکننده  CO2(محلول سه مولار بی­کربنات سدیم و کربنات سدیم) در هریک از ظروف کشت استفاده شد. آزمایش بر پایه طرح کاملاً تصادفی و در سه تکرار و هر تکرار شامل سه نمونه گیاهی انجام شد. شاخص­های رشدی نظیر وزن تر و خشک بخش هوایی، ارتفاع ساقه و طول ریشه، نرخ تعرق و حداکثر کارایی فتوسیستم II فتوسنتزی گیاهچه­ها اندازه­گیری شد. بیشترین میزان ارتفاع ساقه، وزن­ تر و خشک ساقه و طول ریشه در گیاهچه­های حاصل از تیمار افزایش CO2 مشاهده شد. از اتمسفر ظروف کشت موجب کاهش چشم‌گیر میزان حداکثر کارایی فتوسیستم II (QYmax) فتوسنتزی گیاهچه ها شد. از طرفی به­دنبال پسابیدگی، بیشترین سرعت تعرق در برگ‌های تیمار شاهد و افزایشCO2 ­ مشاهده شد و حذف CO2 سبب کاهش سرعت تعرق در گیاهچه­ها شد. می­توان نتیجه گرفت که با افزایش درون‌شیشه­ای CO2 می­توان باعث افزایش کارایی فتوسنتز گیاهان درون‌شیشه­ای ارکیده خربقی معمولی شد و از این طریق رشد و نمو این گیاهان را در شرایط درون‌شیشه­ای بهبود بخشید.